Tavda Mansi Language
the analysed corpora of an extinct dialect of Mansi language
8. Tale of Pokatikoroh (K)
Collected from:
Anisim (Onisim) Feodorovitš Esenbaev im Dorfe Šaitanskaja an der Tavda, 21. XII. 1903.
Übersetzung und Erklärungen von Andrian Charitonovitš Matykov in Janytškova, 25—26. XII. 1903.
Source:
Kannisto, Artturi – Liimola, Matti (1951, 1955, 1956, 1958, 1959, 1963): Wogulische Volksdichtung I-VI. Band. Suomalais-Ugrilaisen Seuran Toimituksia; Mémoires de la Société Finno-ougrienne, Helsinki.
III.17 (174-182)
å̄lst jikwǟnǟt äńćək. äüpǖ́wǟn īkə́m. orå̄́loŋ mińǟ́st. orå̄́lē̬m
jǖ́ mińǟntēt. ĺåŋ küe̬rt porćǻkšäm kåntå̄́st. jikwǟ́ jǖ́tīstīl por-
ćǻkšämmä. jikwǟ́ lǟnt: « kikrə́m sōs. » äńćək lǟnt: « nǖ kåjå̄́rəl
åmā́ĺtlǟn », lǟnt. « kērt », lǟnt. å̄lst, kojå̄́st jikwǟ́nǟt äńćək. jikwǟ́
äüpǖ́ kåntå̄́s. äńćək popnå̄́ mińǟ́s, pop tåtå̄s äüpǖ́ pättüŋ. äüpǖ́mi
jilpättǟ́stǟn, nämī́ pokåt́ī́korok. tä́itǟlilǟn noŋ. jinǘms noŋ. əšlǟ́-
tüŋ nåukóts. tīpǟ́n īkə́m. « ńokórəl äm nänǟ́n täitílǟnəm? » lǟnt.
« popnå̄́ pälktäktüŋ käräk wåŋkóŋ. » popnå̄́ mińǟ́s, läǘs: « pälktən
änǟ́mmi! » « pä́lktäktən änǟ́m! » lǟnt. « kōrə́m mān: kít́ kōrṓ änǟ́m,
jå̄ okkór nüǘn. » wåŋkå̄́nt. ponšå̄́s wåŋkḗ̬m, rōtå̄́nt. rōtǟm ponšå̄́s.
jis pop, kit́ kōrō tåtå̄́s. pokåt́ī́korok pält jinǖ́ kōrṓ. pokåt́ī́korok tük
kōrkē̬n šå̄ jǻktstē̬l, popnå̄́ ǟ́ ńokor ǟ koĺts. pokåt́ī́korok tīp kot-
må̄́nt, jǖ́ tåtå̄ntē̬l. kwåĺt́ī́n pońå̄́ntē̬l. pop pälī́kårå̄nǟm läǘst:
« mińī́n, älī́n jal pokåt́ī́korok! tī́pmī šå̄́ tåtå̄́stē̬l. » pop pälīkårå̄́ne̬
pokåt́ī́korókən jílälǖst. pop ǟmpǟ́ni tärī́tst pokåt́ī́korok portóŋ.
ǟmpt jistǟ́, pokåt́ī́korokən jílälǖst. pop lǟnt: « poššǻj tǟ́jil! páitsəm
iń. » pokåt́ī́korok lǟnt: « tät́ǟ́, mämǟ́, tǟjín! » lǟ́nt, « sowé̬ iń nänǟn. »
pokåt́ī́korok lǟnt: « jílmińēm, ǟ́ ålā́m. » tät́ǟ́, mämǟ́ lǟntēt:
« mińən! » mińǟ́s ĺåk küe̬r. jokts wärńíkorå̄n. pokåt́ī́korok lǟnt:
« tit́ī́ nǖ ńokór wärǟntēn? » wärńíkorå lǟnt: « awrə́k póńtlålām. »
pokåt́ī́korok lǟnt: « rǻstən jal! üküín mińī́w äm jōrtə́ləm! » rås-
tå̄́stē̬l, mińǟ́st üküín. wärńítūpən joktst. « ńokór wärǟntēn? » « tóp
šaillålām. » « rǻstən jal! üküín mińī́w! » no mińǟ́st kōrmé̬l ĺåk
küe̬r üküín joktst ćowå̄ləŋ külən: ǟ́ ńokor īkə́m. jinǖ́ pōt ōne̬.
kojå̄́st. koláit kwǟlst jå̄ mińǟ́st ńäǘĺ kiškǟ́lüŋ. ńäǘĺ tåtå̄st kolait
pītǘŋ. wärńíkorå̄n läǘst: « nǖ kóĺtən pōt wǟrüŋ! me̬ŋ tüslä́jüŋ
mińī́w. » mińǟ́st, tǖ pōt wärǟnt. pōt wǟrs, ponšå̄́s pōté̬. äjiw poš-
kəts: äńćək tōjå̄́nt, jinü äńćək, tōšponä jinǖ́k. lǟnt: « ńokór
wärǟ́ntēn? » « pōt wärǟ́ntēm. » « pōtən ponšå̄́s? kåtå̄́l ońćå̄́rən tī́
üilǟ́lkēn! » mästī́l ońćå̄́rǟm. ä́ńćəkən šå̄́ täjǖs lǟmī́. « šišə́n
tī́ ottṓlåkān! » ńor jikts šišnǟ́l pēt́ĺǟ́tīnǟt.
äńćək mińǟ́s. tüt́ī́t jistǟ jǖ. kaitå̄́r pōt wärǟ́nt. « nǘ ńēkǻr
wärsən tä såwt, tīnī́kår ińpə́l ǟ ponšå̄s? » « üt́ə́ŋkår ćowå̄́ləŋ kül,
täwt särǖ́ pältsəm. » täimä́ist, kojå̄́st iń jal. kolait noŋkwǟ́lst.
« nō wärńī́tūp, nǖ́ koĺt́ən iń! me̬ŋ mińī́w iń tüsnǟ́. » koĺt́s wärńī́tūp
pōt wǟrüŋ. wärǟ́nt pōt, pōte̬ ponšå̄́s. ōrå̄́nt kålkå̄́ne̬. tōjå̄́nt äńćək.
« ńokór wärǟ́ntēn? » « pōt wärǟ́ntēm. » « pōtə́n ponšå̄́s? kåtå̄́l ońćå̄́r! »
ä́ńćəkən šå̄́ täjǖs. « nōkå, šišə́n tī ottōlən! ńór jiktīw. » ńor jikts.
äńćək mińǟ́s. tüt́ī́t jistǟ́. « täjmä́jüŋ käräk. pōt ǟ́ ponšå̄́s, ńēkǻr
wärǟ́ntēn? » « ćowǻl üt́ə́ŋkår åls. » täimä́ist, kojå̄́st. koláit kwǟlst.
pokåt́ī́korok koĺts. pōt wǟrüŋ käräk iń, pōt ponšå̄́s. « ńēkǻr wärǟ́ntēt?
ōrå̄́ntām. » ä́ńćək jis. « kåtå̄́l ońćå̄́rən! » « råćə́n! » äńćək
å̄śtəs, pokåt́ī́korokən pōkóts älǘŋ. pokåt́ī́korokən tōšponḗ̬nå̄l po-
wṓs. « ti jäin äm jitələm! » tōšponē̬nå̄l öŋkwéĺ küe̬rn jǖ́ĺektstīl.
kōĺå̄́st äńćəkmi. tüt́ī́t jistǟ́. « nän ńēkǻr wärǟ́ntīn ti šåwt ? täim-
ä́jüŋ käräk. »
täimä́ist iń, kojå̄́st jal. koláit nóŋkwǟlst. « nōkǻ, tī́ jilkī́nǟ
iń! » mińǟ́st, öŋkwéĺ på̄kən jistǟ́: ǟ́ kån pəl īkə́m, tōšpone̬ ōne̬,
mänə́mtäktīm jílmińǟs. « mińǘŋ käräk äńćək kiškǟlüŋ. » jåmå̄́st
äńćək kiškǟ́lüŋ ĺåk küe̬r. äsmi kåntå̄́stå̄n. « iń tǟrtkə́tüŋ käräk
tåjál. » wailné̬kår īkə́m, ńor käräk. korə́mšāt šåwr jōtoŋ käräk,
ńor jiktlüŋ käräk, jiltǟrtkətüŋ käräk. jōtst, ńort jiktləst, åltólstå̄n.
pokåt́ī́korokme̬ tǟrítstǟn wåŋkǻ küe̬rn. jókts tåjál: ǟ́ kǻn īkəm.
jåmå̄́nt. kül ōné̬. pälīkåre̬ jīw šäwrǟ́nt. « kåtå̄́l päśtə́n, tī́ üilǟ́lən! »
päśtə́l ǘĺt jetət älǟ́st, jálkålå̄s. må̄t pälī́kårä ǻs jīw šäwrǟnt. ǻs
üĺt jetət älǟst, ǻs jilkålå̄s. kül küe̬rn tōs: ǟwít́īn äńćək äpǟ́ küe̬rt
ńowḗ̬tå̄le̬w. « kån ńowē̬tlān? » lǟnt. « tät́ǟ́m ńowḗ̬tlām. ćå̄nə́m
üjǖ́s. » « nōkǻ ilkwä́llən! » lǟnt, « äm ńowē̬tām. » pokåt́ī́korok onts
ńowḗ̬toŋ pēk ńowḗ̬tå̄l. äńćək kīńt́s noŋ: « läćǟ́l ńowḗ̬tən! » solå̄́səs:
« wårnǻk, tít ōnān! » äńćək kǘnläkəts äpǟ́nǟl. « nōkå, ti jílən! äm
kǟtəmn iń pätsə́n. tåwå̄́i, sånå̄́tē̬w wåkå̄toŋ! » lǟnt. ükǘtst wåkå̄toŋ.
äńćək pokåt́ī́korokən jíljiŋkǟ́lǟliw. äńćək lǟnt: « råćə́n! ǘt́
äjüŋ mińēm. » mićäk läǘs: « äńćək lälə́ŋüt́ äjüŋ mińǟ́s. tǖ jís-
kǟt, jiŋkǟ́līwn. nǖ ǻs känšən üt́ äjüŋ! jomå̄́spǟlnǟl äjin! we̬wə́n
sowé̬, nǖ jiŋkǟlēn. lälə́ŋüt́mi ålmǻkpǟlən ottən! äńćək ås üt́ äjüŋ
käškə́ti, kålå̄müt́ äjī, we̬wē̬ ǟ́ sowe̬. » äńćək üt́ äjüŋ jils, we̬wə́ŋ-
kårō sōs, jiŋkǟ́lüŋ nåokóts pokåt́ī́koroknå̄l. « nō », pokåt́ī́korok lǟnt,
« änǟ́mmi tärī́tən üt́ äjüŋ! » « mińən! » äńćək ōrå̄́nt. tǖ kwǟls, läləŋüt́
äis. ükǘtst wåkå̄toŋ, pokåt́ī́korok jiŋkǟ́lüŋ nåokóts. äńćək lǟnt:
« ås änǟ́m tärī́tǟlən äjǘŋ! » kålå̄́müt́ äjim kwǟls, we̬wī́ īkə́m: ók
tomå̄́rəl älǖ́s. äńćək jilälǖs, mićäk külī́m ńåmə́rtkåw püwǟ́rtst,
kəséin pońå̄́st. äsnǟ́ jistǟ́, mićǟ́k jílkätǖs noŋkårttoŋ. kårttṓs
noŋ. pištəstǟ́n jal. ńor tärī́tǖs pürǖ́. pokåt́ī́korok kätǖ́s ńorə́l,
kårttóŋ nåṓs noŋ. joktå̄le̬w noŋ. paitst kårttǟ́m, košṓt īkə́m. « kǻrt-
tǟn! » lǟnt. « we̬wǖ́ ǟ́ joktå̄nt. wókt́īlō pürǖ́. » tǖ lǟnt: « kǻrttǟn! »
« ǟ́ wǟtǟlīw kårttoŋ, jiktī́lǖ kwälkə́n. mićǟkmä mä́skǟn, täk kårttḗ̬lō,
ǟ́ mäskǟn, ǟ́ kårttḗ̬lō. » « ǟ́ mäjǟ́ntīləm. » « ǟ mäjǟntīlən? » « ǟk. » nō,
jíktstǖ, päts iń pürǖ́. tän koĺtst nomə́n, mińǟ́st ćowå̄ləŋ külən.
tǖ mińǟ́s, ilkǟ́lǟl, ǟ́ ńokor ǟ́ kåntǟ́nt ǟ kå̄t. wajå̄́nt top tämərt
pit́ī́. älǟ́ńokort iśkə́rtäktlēt: pä́storkai äǘt́pǖt́. påŋtå̄́l ńå̄lṓ pit́ī
åšən nóŋ ńårå̄́nt äǘt́pǖt́ tīŋ. pokåt́ī́korok šüīrə́l šäwrǟpstīl jal.
páktstē̬l nóŋ ńäwĺī́. äǘt́pǖt́ tistǟ́n jǖ. öŋkǟ́n sós tåtå̄́s, råstå̄́stē̬l
pit́ī́ åšən: ǟ́ täjǟntēt. « nän ńēkǻrəl noŋtǟńtsənǟ? » « ätə́ŋkår tīsǖ́. »
« kånå̄́ täjǖ́sənǟ? » « pokåt́ī́korokən. » « ǟ tǖ́ kå̄t å̄l? poššǻi tī́ jäjī!
kwǟlən! » jis. « nüün ńokór käräk? » « änǟ́mmi posə́ŋ tå̄rəmn nóŋ-
kwältən! » « we̬ǘm ǟ́ joktä. korəmšāt lōnt älən, korəmšā́t kotå̄́ŋ älən,
pȫćkǟ küe̬r pońən! äm kit́ šüĺǟpəmn ílkätən! äm åšə́mn óntən! iń
täülə́mlīw. äm tōšə́mn råsən, kít́ pǟl råsən! » täülə́mləst, ńäwĺ
ponšå̄́s. « korəmšā́t lōntə́m kotå̄́ŋkå̄m ponšå̄́nt täitī́m. » ponšå̄́s.
« we̬ǘm kolå̄́s, pürǖ́tǟrtīləm. » pokåt́ī́korok lailmärnǟt jikts kit́ lai-
lē̬nå̄l, råstå̄́stē̬l pä́storkai tōšə́n, kwältstī́l noŋ. « ńokór äitəŋkårəl
täitstən? kít́ päš kwältnī́ləm. wailən jal! » « äm wailóŋ worə́m īkə́m. »
« ńēr mǟs ǟ́ läwsən? » lǟnt, « äm pe̬ nóŋkwältnīləm tok. » pä́storkai
ńǻl poså̄́s, ńǻlpåktəl láilmärnǟtī pürǖ́påśkōs. pästorkai pürǖ́-
mińǟs, pokåt́ī́korok ćowå̄́ləŋ külən mińǟs. jis jǖ. mićǟ́k jün
å̄l, tüt́ī́t jün īkə́mt. pokåt́ī́korok jiltoitkəts. ītǖ́ jǖ́ jistǟ. « tåwǻi
täimä́jüŋ! » mićä́k lǟnt: « pokåt́ī́korok jǘn å̄lkāt, ńiĺī́n täimä́i-
nīw. » tän tåwǻi älǘŋ mićä́kmi. pokåt́ī́korok kwǟls noŋ, tän tär-
mǟ́lst jal. pokåt́ī́korok lǟnt: « nän ńḗr mǟs tärmǟ́lsənǟ? ä́l piĺīn!
tåwǻi wå̄iǟńī ottḗ̬w, ńḗl paktē̬w noŋkā́ĺ! kǻn ńēl jǖkärī wå̄iǟńī
küe̬r, mićä́k tüt́ī́kår sowe̬. » wärńítūpkår järä́w kärs. nō, wärńíkorå̄
pǟtī́ts noŋkā́ĺ, järä́ü kärs. pokåt́ī́korok pǟtīts, wå̄iǟńī küe̬r kärs.
« kǟtə́nnǟ tí üjīn! » kǟ́t mästǟ́: « iń nǖ́korn! iń sänṓt ǟ sut́ī́tlåtå̄l. »